Ενα από τα κεντρικά επίδικα για το μέλλον της εργασίας στην ελληνική κοινωνία είναι αν η επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων θα παγιωθεί ως κανονική κατάσταση, εάν δηλαδή η ελληνική κοινωνία θα μετατραπεί σε κοινωνία που θα έχει αποδεχθεί τις μεγάλες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες ως μόνιμη πραγματικότητα.
Τα προγράμματα voucher
Τα προγράμματα επιδοτούμενης απασχόλησης 3,3 δισ. ευρώ που εξαγγέλθηκαν κατά την περίοδο 2010-2013 δεν συνέβαλαν στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας ούτε στην ανάσχεση της αύξησης της ανεργίας κατά τη συγκεκριμένη περίοδο. Η επιδότηση θέσεων εργασίας σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, όπως έχει φανεί μέχρι τώρα με τα προγράμματα Voucher, δεν δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, απλά διευκολύνει τη λειτουργία της επιχείρησης μειώνοντας το κόστος εργασίας για όσο χρονικό διάστημα επιδοτείται. Η επανατοποθέτηση εργαζομένων στην αγορά εργασίας από τα προγράμματα voucher, σύμφωνα με την ομοσπονδία εργαζομένων του ΟΑΕΔ, είναι μόλις 5-10%. Όταν σταματάει η επιδότηση απολύεται και ο εργαζόμενος. Από την άλλη, δεν μπορεί να αποτελέσει αριστερό πολιτικό πρόταγμα που να απευθύνεται στους ανέργους, ένα καλύτερο voucher.
Σύμφωνα με τον Γ. Κουζή σε άρθρο του στην Αυγή [1] «H επιδότηση των επιχειρήσεων θα πρέπει να συνδυάζεται με ρήτρα απασχόλησης, η οποία επιπλέον θα παραπέμπει σε σταθερές και όχι επισφαλείς θέσεις εργασίας, ενώ θα πρέπει να ελέγχεται το ενδεχόμενο απολύσεων όταν αυτές προηγούνται της επιδότησης.» Καταλήγει, όσον αφορά το ρόλο του δημοσίου ως εργοδότη, «πως είναι παραγωγικότερο το σενάριο της σταθερής απασχόλησης μικρότερου αριθμού ανέργων στο Δημόσιο από εκείνο της ανακύκλωσης της απασχόλησης μεγαλύτερου αριθμού ανέργων εν είδει rotation με διατηρούμενη και ανακυκλούμενη την εργασιακή ανασφάλεια και επισφάλεια στους κόλπους του (…)»
Οι προτεραιότητες
Η πολιτική που θα ρυθμίσει την απορρύθμιση υπέρ του κόσμου της εργασίας πρέπει να έχει ως στόχο να θέσει σε λειτουργία το αχρησιμοποίητο παραγωγικό δυναμικό της χώρας που θα αυξήσει την παραγωγή και την απασχόληση. Θα πρέπει να υπάρξει άμεσα το θεσμικό πλαίσιο για την επαναλειτουργία των παραγωγικών μονάδων που εγκατέλειψε το κεφάλαιο λόγο ελλειμματικής απόδοσης.
Οι αυξήσεις των πραγματικών μισθών στον ιδιωτικό τομέα και η ανασύσταση του εργατικού δικαίου, μπορούν να αποτελέσουν το μέσο για να αρχίσει να χρησιμοποιείται το αργούν παραγωγικό δυναμικό, έως ότου συγκεντρωθούν οι προϋποθέσεις για την μεσοπρόθεσμη αύξηση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου. Το να κλείσει επιτέλους η δυνατότητα άντλησης απόλυτης υπεραξίας από τους καπιταλιστές είναι μία βασική προϋπόθεση. Οι παρεμβάσεις στις εργασιακές σχέσεις προϋποθέτουν προφανώς την συλλογική κινητοποίηση των εργαζομένων, ώστε να αλλάξουν οι συσχετισμοί στους χώρους εργασίας, διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος να ψηφίζονται νόμοι που θα μένουν ανεφάρμοστοι. Οι πολιτικές απορρύθμισης της εργασίας εφαρμόζονται για να ξεπεραστεί η κρίση υπερσυσσώρευσης του κεφαλαίου, με τη δημιουργία ενός φθηνού, «ευέλικτου» και πειθαρχημένου εργατικού δυναμικού και ενός μεγάλου αριθμού ανέργων που κινείται στο περιθώριο, μεταξύ επισφαλούς εργασίας, “πρακτικής άσκησης” και ΟΑΕΔ.
Σε αντίθεση με τις πολιτικές που μεταφέρουν το κόστος της κρίσης στον κόσμο της εργασίας, η εναλλακτική πρόταση της Αριστεράς χρειάζεται να είναι μεροληπτικά με το μέρος των εργαζομένων. Οι παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της ανεργίας, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα για την κάλυψη των τεράστιων κοινωνικών αναγκών, η χρηματοδότηση της κοινωνικής οικονομίας, η διεύρυνση του επιδόματος ανεργίας σε όλους τους ανέργους, η κοινωνικοποίηση των επιχειρήσεων που εγκαταλείπονται, δεν μπορεί να είναι κοινωνικά «ουδέτερες» παρεμβάσεις, αλλά μεροληπτικά υπέρ των κυριαρχούμενων τάξεων.
Τέλος, είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε ότι η τεράστια αναδιανομή εξουσίας υπέρ του κεφαλαίου, δεν ήταν μόνο αποτέλεσμα των νομοθετικών ρυθμίσεων της εποχής των μνημονίων, αλλά κατά κύριο λόγο αποτέλεσμα των αρνητικών ταξικών συσχετισμών εις βάρος των εργαζομένων που είχαν δημιουργηθεί πολύ νωρίτερα. Μια αριστερή διακυβέρνηση μπορεί να ανοίξει μόνο ένα μικρό παράθυρο ευκαιρίας για να εισέλθουν οι κυριαρχούμενες τάξεις στο προσκήνιο.
Κώστας Στογιάννης και Οδυσσέας Αϊβαλής,
νέοι επισφαλώς εργαζόμενοι
[1]http://www.avgi.gr/article/1755684/politiki-kata-tis-anergias-kai-o-rolos-tou-dimosiou
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΠΟΧΗ (ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014)
