Μία ιστορία για το Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Πρέβεζας

Της Βιργινίας Τσακανία *

Ένας χώρος παροχής υγείας χωρίς κέρδος

Το Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Πρέβεζας ξεκίνησε τυπικά τη λειτουργία του τον Απρίλιο του 2011.

Η ιδέα προέκυψε νωρίτερα, σαν αποτέλεσμα μιας αναγκαιότητας για τη δημιουργία του, αρχικά από τη συμμετοχή κάποιων από εμάς στην Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία Πρέβεζας και τη λειτουργία του σχολείου μεταναστών (βρεθήκαμε αντιμέτωποι με τις ανάγκες των μεταναστών για περίθαλψη), στη συνέχεια από την συμμετοχή γιατρών που έφεραν τις δικές τους κινηματικές εμπειρίες, ορισμένοι και από τη συμμετοχή τους σε ανάλογα εγχειρήματα, από χώρες που είχαν βιώσει κρίσεις, στην Δημοτική Παράταξη «Δημόσιος Χώρος» στις δημοτικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2010.

Οι άνθρωποι που πήραν την πρωτοβουλία στην πλειοψηφία τους είχαν εμπειρία από συμμετοχή σε κινήματα για τη διεκδίκηση της δημόσιας υγείας για όλους, για τα δικαιώματα, και γενικότερα ενεργοί πολίτες μιας μικρής επαρχιακής πόλης.

Έχει την ενεργό υποστήριξη συλλογικοτήτων (Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία Πρέβεζας, Επιτροπή Αλληλεγγύης στον Παλαιστινιακό Λαό, Περιβαλλοντική Εταιρεία), πολιτιστικών φορέων (Ανθρώπολις), επιστημονικών φορέων (Φαρμακευτικός Σύλλογος, Δικηγορικός Σύλλογος), και του Εργατικού Κέντρου Πρέβεζας.

Από την αρχή λειτούργησε σαν μια αυτόνομη συλλογικότητα, με αυτοοργάνωση και άμεση δημοκρατία χωρίς κάποια νομική μορφή. Στην πορεία προέκυψε η αναγκαιότητα μιας νομικής υπόστασης κυρίως για λόγους ανέρευσης πόρων και διαχείρισης τους (ο Σύλλογος Φίλων Ιατρείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης Πρέβεζας ασχολείται με αυτό το κομμάτι, ενώ το ιατρείο διατηρεί την αυτόνομη λειτουργία του όπου οι αποφάσεις του παίρνονται από την μηνιαία συνέλευσή του).

Το ιατρείο απευθύνεται σε όλους όσοι βιώνουν, για διάφορους λόγους, αποκλεισμό από την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και δεν μπορούν να έχουν καμία πρόσβαση σε δωρεάν υγεία και φάρμακα.

Καταβλήθηκαν προσπάθειες για στέγαση σε δημοτικό χώρο χωρίς αποτέλεσμα. Έτσι το κοινωνικό ιατρείο λειτουργεί σε ιδιωτικό χώρο ο οποίος μας παραχωρήθηκε δωρεάν. Μέχρι σήμερα πλαισιώνεται από ένα δίκτυο δεκάδων λειτουργών υγείας και άλλων πολιτών που διαρκώς διευρύνεται.

Η σημερινή ομάδα αποτελείται από : 17 γιατροί με τις εξής ειδικότητες (3 καρδιολόγοι, 1 παιδίατρος, 1 γενικός γιατρός, 2 οφθαλμίατροι, 1 ορθοπεδικός,1 γυναικολόγος, 2 ακτινολόγοι, 2 μικροβιολόγοι, 1 ΩΡΛ, 1 πνευμονολόγο, 1 παιδοψυχίατρο, 1 ψυχίατρο)

Επίσης ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, λογοπεδικούς.

3 οδοντίατρους, 2 φαρμακοποιούς, 1 φυσικοθεραπεύτρια, 2 νοσηλευτές

14 άτομα από την πόλη που ασχολούνται με τη γραμματεία.

16 άτομα που προσφέρουν εθελοντική εργασία (2 εμψυχωτές θεατρικού παιχνιδιού, εικαστικός, δικηγόρος, λογιστής, νηπιαγωγοί και άλλοι που συμμετέχουν στις εκδηλώσεις γιορτές αλληλεγγύης, παζάρια, πάρτυ, θεατρικό παραμύθι, θεατρική παράσταση για ενίσχυση του ιατρείου, ανάλογα με τις εκδηλώσεις.

40 γονείς που τα παιδιά τους συμμετέχουν στις ομάδες θεατρικού παιχνιδιού, δουλεύουν για την παράσταση και το πασχαλινό παζάρι.

Στο χώρο του ιατρείου σε καθημερινή βάση, τα πρωινά λειτουργεί γραμματεία και τα απογεύματα υπάρχει στο πρόγραμμα ένα από τα πέντε ιατρεία (παιδιατρικό, καρδιολογικό, ψυχιατρικό, παιδοψυχιατρικό & ψυχολογικής υποστήριξης παιδιών και εφήβων και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης ενηλίκων). Επίσης λειτουργεί φαρμακείο, με φάρμακα από προσφορές ανθρώπων, κέντρων υγείας της περιοχής και φορέων, οι οποίοι ανταποκρίνονται στις εκκλήσεις για συλλογή φαρμάκων.

Η λειτουργία του κοινωνικού ιατρείου υποστηρίζεται ακόμα από ένα δίκτυο ειδικών ιατρών και οδοντιάτρων οι οποίοι προσφέρουν δωρεάν τις υπηρεσίες τους στα ιατρεία τους.

Αρχικά η πλειοψηφία των ασθενών μας ήταν μετανάστες, τώρα έχει αντιστραφεί η αναλογία. (60-40)

2011:104 επισκέψεις

2012:389 επισκέψεις

2013:776 επισκέψεις

2014:500 επισκέψεις

Το μεγάλο κόστος στη λειτουργία μας είναι οι εμβολιασμοί των παιδιών και δευτερευόντως κάποια λειτουργικά έξοδα(λογαριασμοί). Μέχρι στιγμής οι ανάγκες μας καλύπτονται από τα χρήματα, φάρμακα, βρεφικά γάλατα που έχουμε συγκεντρώσει από εκδηλώσεις ή έχουν συγκεντρώσει κάποιοι σύλλογοι που έκαναν εκδηλώσεις για εμάς, ομογενείς από Καναδά ή από δωρεές πολιτών κυρίως στη μνήμη κάποιου θανόντα.

Δεν δεχόμαστε χρηματοδότηση, από επίσημους φορείς, εκκλησία, ΕΣΠΑ.

Στο μέλλον δεν είμαστε σίγουροι αν θα μπορούμε να καλύπτουμε το κόστος λειτουργίας μας. Το κόστος διαρκώς αυξάνεται και οι άνθρωποι δεν αντιμετωπίζουν με τον ίδιο ενθουσιασμό κάποια εγχειρήματα, αλλά περιορίζονται και οι δυνατότητές τους να μας ενισχύουν αφού η διαχείριση της κρίσης και τα αλλεπάλληλα μέτρα λιτότητας φτωχοποιούν το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού.

Χρειαζόμαστε συνεχείς ιδέες και την εμπλοκή όλο και περισσότερων ανθρώπων στη δράση μας.

Από τα πιο δυσεπίλυτα προβλήματα, είναι η νοσηλεία ανασφάλιστων, η ιατρική φροντίδα εγκύων και οι τοκετοί.

ΤΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ

Στη λειτουργία του κοινωνικού μας ιατρείου και άλλων ιατρείων που λειτουργούμε με παρόμοιες αρχές (χάρτα λειτουργίας μας), υπάρχουν 3 σημαντικά, κατά την άποψή μας στοιχεία διαφοροποίησης. Φυσικά δεν υπάρχει η διάθεση υποτίμησης καμιάς προσπάθειας και είναι σημαντικό σε αυτή την τραγωδία που ζουν οι ανασφάλιστοι ασθενείς, ότι υπάρχουν γιατροί που τιμούν τον όρκο τους για προσφορά και θεραπεία σε όλους τους ανθρώπους, που την έχουν ανάγκη χωρίς καμία διάκριση :

1) Προκρίναμε την αλληλεγγύη σαν μια ενεργητική στάση της κοινωνίας απέναντι στην κρίση, σαν μια συλλογική διεργασία για την έξοδο από την κρίση σε αντιπαράθεση στον άκρατο ατομικισμό και τον κοινωνικό αυτοματισμό που προωθείτε από τους κρατούντες, για να διασπάσει την κοινωνική συνοχή και να περάσουν πιο εύκολα οι καταστροφικές πολιτικές τους.

Την αλληλεγγύη και σαν μια ισότιμη σχέση αξιοπρέπειας των ανθρώπων που χρειάζονται βοήθεια, αντίθετα με την φιλανθρωπία που είναι μια σχέση ευεργέτη ευεργετούμενου, σχέση ανισοτιμίας και παθητικής ελεημοσύνης, καθώς και αποενοχοποίησης των υπεύθυνων για αυτή την καταστροφή(εφοπλιστές μοιράζουν τρόφιμα τα Χριστούγεννα στην πόλη, αλλά διεκδικούν και ιδιαίτερο καθεστώς φοροαπαλλαγών) χωρίς την χειραφέτηση του υποκειμένου και την ενεργοποίησή του για θέματα που αφορούν την ίδια την υγεία του και τη ζωή του. Μια βαθιά πολιτική στάση, όχι χειραγώγησης και υποταγής, που είναι πολύ εύκολο για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως τους άνεργους, και τους ανασφάλιστους, στους οποίους εμείς απευθυνόμαστε.

2) Τα ιατρεία εκτός από χώροι παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης λειτουργούν και σαν χώροι ανάδειξης της γενοκτονίας που συντελείται σε βάρος του ελληνικού λαού αλλά και χώροι αντίστασης, με ποικίλους τρόπους, απέναντι στην κυρίαρχη ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού, που αντιμετωπίζει την υγεία σαν εμπόρευμα και όχι σαν κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα και τις απάνθρωπες, δολοφονικές πολιτικές που απορρέουν από αυτή την ιδεολογία που τις τραγικές συνέπειες της εφαρμογής τους δυστυχώς τις ζούμε στην χώρα μας, πράγμα που σοκάρει πλέον όλο το δυτικό πολιτισμό και το κοινωνικό συμβόλαιο του κράτους πρόνοιας που διαλύεται, σε όλη την Ευρώπη. Χώρους που διεκδικούν ένα καθολικό δημόσιο σύστημα υγείας για όλους τους κατοίκους αυτής της χώρας, ανεξαρτήτου φυλής, χρώματος ,θρησκείας, νομιμοποιητικών εγγράφων.

3) Λειτουργούν σαν αντιπαραδείγματα, απέναντι στο κυρίαρχο παράδειγμα, που ιχνηλατούν και χαράσσουν καινούριους δρόμους για το μέλλον, για μια διαφορετική θεώρηση της υγείας, μια διαφορετική άσκηση της ιατρικής και μια διαφορετική οργάνωση των συστημάτων υγείας στο μέλλον.

α) Ανέδειξαν, με την ποιότητα του έργου τους και την σημαντική συμβολή σημαντικών ερευνών, δημοσιευμάτων (Lancet), ότι στις αιτίες των νόσων υπεισέρχονται, γνωστό βέβαια το οποίο ξεχνιέται εντέχνως, και άλλοι παράγοντες εκτός από τους βιολογικούς, όπως ψυχολογικοί και κοινωνικοί και ότι η κρίση και οι περικοπές στο σύστημα υγείας γεννούν αρρώστια. Επομένως η πρόληψη αυτών των παραγόντων, θα είχε χαμηλότερο κόστος, από τη θεραπεία των ασθενειών που προκαλούν, αν θέλετε να μιλήσουμε και με όρους οικονομικούς, εκτός αν στόχος τους είναι η μείωση του πλεονάζοντος πληθυσμού.

β) Αποτελεί ένα χώρο παροχής υγείας χωρίς κέρδος, όχι μόνο γιατί δεν υπάρχει αμοιβή νόμιμη ή παράνομη αλλά γιατί δεν υπάρχουν όλα αυτά τα τεράστια συμφέροντα (φαρμακευτικές εταιρίες, υλικά, βιοτεχνολογία) που αλλάζουν την ίδια την θεραπευτική. Μια ιατρική που καθορίζεται από καθαρά επιστημονικά κριτήρια, τις ανάγκες του ανθρώπου, τις κοινωνικές συνθήκες, το περιβάλλον, την πρόληψη και όχι από τα υπερκέρδη των φαρμακευτικών εταιρειών.

γ) Ένα σύστημα υγείας με μια δημοκρατική συγκρότηση και αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, όπου θα έχουν λόγο για την οργάνωση του και θα συμμετέχουν στην λήψη των αποφάσεων, οι κοινότητες των ανθρώπων και οι ίδιοι οι ασθενείς ακόμα και σε θέματα που αφορούν την ίδια τη θεραπεία τους.

*Συμμετέχει στο Κοινωνικό Ιατρείο. Το κείμενο αποτελεί τη συλλογική εισήγηση εκ μέρους του Ιατρείου στο 1^ο Φεστιβάλ Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αυτοδιαχείρισης Ιωαννίνων το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 6,7,8 Ιουνίου 2014

 ΠΗΓΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ: atpreveza.gr