Γράφει η Αναστασία Τσιότσκα
Η θερινή ραστώνη ευνοεί αρκετά την αναβλητικότητα κι έτσι πέρασαν οι βδομάδες η μια μετά την άλλη κι έρχομαι σήμερα- έναν μήνα αργότερα- να γράψω λίγα λόγια για μια αναπάντεχα καλή (για ερασιτεχνική) παράσταση που πραγματοποιήθηκε στην Ελεούσα στις 4 του περασμένου Αυγούστου, στον προαύλιο χώρο του 1ου Δωδεκαθέσιου Δημοτικού Σχολείου.
Αναφέρομαι στην προτελευταία από τις οκτώ συνολικά (πέραν του διήμερου της πρεμιέρας στο Καμπέρειο Θέατρο, στις 30/5 και 1/6) παραστάσεις της καλοκαιρινής περιοδείας της Eρασιτεχνικής Θεατρικής Ομάδας Δήμου Ζίτσας «Επί σκηνής», η οποία επέλεξε να παρουσιάσει το έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Η αυλή των θαυμάτων».
ΟΙ “ΑΝΤΙΞΟΟΤΗΤΕΣ” ΤΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ
Παρότι δυσκολευτήκαμε να βρούμε το νέο δωδεκαθέσιο σχολείο (ερχόμενοι από Βουνοπλαγιά, χρειάστηκε να ρωτήσουμε τρεις φορές το δρόμο και να αμφιβάλλουμε μέχρι και την τελευταία στιγμή για το αν θα καταφέρουμε να φτάσουμε στον προορισμό μας), παρότι όταν φτάσαμε εκεί η σχετικά μικρή προσέλευση των κατοίκων της Ελεούσας μας απογοήτευσε, το ίδιο και ο πρόχειρος, όσο και ανεπαρκής φωτισμός της σκηνής με έναν- δύο το πολύ προβολείς, δεν χρειάστηκαν παρά ελάχιστα λεπτά μετά την έναρξη της παράστασης για να βυθιστούμε στην οξυδέρκεια, την καθαρότητα και την ομορφιά του θεατρικού λόγου του Ιάκωβου Καμπανέλλη και τελειώνοντας η σχεδόν δίωρη παράσταση να φύγουμε από εκεί έχοντας νιώσει πολλές στιγμές έντονης συγκίνησης.
ΣΟΦΗ ΔΙΑΝΟΜΗ
Μας έκανε θετική εντύπωση ότι τα περισσότερα μέλη της ομάδας κατάφεραν να πείσουν το κοινό, κάποιοι δε κατάφεραν να υποδυθούν με πειστικότητα δύσκολους ρόλους, «ξεπερνώντας» ακόμη και εμφανείς ιδιαιτερότητες- αδυναμίες θα τις χαρακτήριζε ένας αυστηρός θεατής- στα εκφραστικά τους μέσα, πετυχαίνοντας να κάνουν τα προσωπικά τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μέρος του χαρακτήρα που ανέλαβαν να αναδείξουν ή ανάποδα βλέποντάς το κανείς, προσαρμόζοντας τα σουσούμια τους στα σουσούμια του ήρωα που κλήθηκαν να υποδυθούν, δίχως καθόλου να αλλοιώσουν την ουσία των θεατρικών χαρακτήρων.
Είναι σαφές ότι, πέρα από την όποια δουλειά γίνεται στα πλαίσια της ομάδας πάνω στην υποκριτική τέχνη και από την όποια προσπάθεια κατέβαλε το κάθε μέλος της ομάδας ξεχωριστά, στο προαναφερθέν θετικό αποτέλεσμα συνέβαλε καθοριστικά η σοφή διανομή των ρόλων από τον σκηνοθέτη της παράστασης Νίκο Σφαιρόπουλο.
ΣΕ ΔΙΠΛΟ ΡΟΛΟ
Τον δε σκηνοθέτη είχαμε την τύχη να δούμε στη συγκεκριμένη παράσταση να υποδύεται και τον κεντρικό ήρωα του έργου, τον ονειροπόλο, άνεργο, επιρρεπή στα τυχερά παιχνίδια και κομματάκι τυχοδιώκτη Στέλιο, αντικαθιστώντας τον Θανάση Κουρή, που έλειψε για σοβαρούς προσωπικούς λόγους. Και λέω ότι είχαμε την τύχη, διότι παρά το γεγονός ότι διάβαζε το κείμενο, που φυσικά δεν θα μπορούσε να αποστηθίσει τελευταία στιγμή, ο Νίκος Σφαιρόπουλος κατάφερε με τη στόφα που διαθέτει να μας κρατήσει μέσα στο έργο και να δημιουργήσει μια πλούσια παλέτα αντιφατικών συναισθημάτων για τον ήρωα με τον αφελή ρομαντισμό, τη ροπή στο τζόγο, την ευπιστία, τον μεγάλο θυμό και την ανείπωτη απόγνωσή του- σαν γεύτηκε την προδοσία, το θιγμένο του φιλότιμο και την ανελέητη ευαισθησία που του επέβαλε τιμωρία φρικτή για την ενοχή του να είναι αδύναμος.
ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΣ ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗΣ
Το έργο του Καμπανέλλη δεν θεωρείται τυχαία αριστουργηματικό: αφενός ανατέμνει αριστοτεχνικά την κοινωνία της εποχής στην οποία γράφτηκε, αφετέρου διαθέτει την διαχρονικότητα που του επιτρέπει να είναι εξαιρετικά επίκαιρο, σαν να γράφτηκε για μας, τούτη τη δύσκολη εποχή που διανύουμε έχοντας σωρεύσει εντός μας φρούδες ελπίδες, απύθμενο θυμό και ενοχική απόγνωση σαν άλλοι τίμιοι, ονειροπόλοι, προδομένοι φουκαράδες από όλους και όλα “Στέλιοι”…
ΠΕΡΙ ΦΕΣΤΙΒΑΛ
Όσο επεξεργαζόμουν χθες τις φωτογραφίες της παράστασης, επηρεασμένη προφανώς και από τα πρόσφατα φεστιβάλ που έλαβαν χώρα στην μικρή μας πόλη, αναρωτιόμουν γιατί να μην πραγματοποιείται στα Γιάννενα φεστιβάλ ερασιτεχνικού θεάτρου. Μια απάντηση πήρα εμμέσως από τον Νίκο Σφαιρόπουλο, διαβάζοντας μια πρόσφατη συνέντευξη που παραχώρησε στον Παναγιώτη Κάππο για τους «Νέους Αγώνες» (διαβάστε τη συνέντευξη εδώ).
Στην ερώτηση «Τι θεωρείτε ότι λείπει περισσότερο σήμερα στο ερασιτεχνικό θεατρικό περιβάλλον;» ο Νίκος Σφαιρόπουλος απαντά με αφοπλιστική ειλικρίνεια: «Πιστεύω ότι οι μεταξύ μας σχέσεις στα Γιάννενα, όπου υπάρχουν πολλές ομάδες, δεν είναι και οι καλύτερες δυνατές. Ίσως μια δημοτική αρχή θα μπορούσε να ενώσει αυτές τις δυνάμεις. Να τις φέρει κοντά σ’ ένα φεστιβάλ. […]Πραγματικά, ένα φεστιβάλ θα μπορούσε να ενώσει τους ανθρώπους. Σε κάθε ομάδα υπάρχουν ταλέντα ή και μέτριοι αλλά αυτό δεν σημαίνει κάτι για έναν ερασιτεχνικό θίασο που προφανώς έχει άλλους σκοπούς καθώς σημασία έχει η έκφραση και η προσπάθεια κάθε ανθρώπου. Ένα φεστιβάλ θα βοηθούσε να βρεθούν μαζί όλοι αυτοί οι άνθρωποι, να ανταλλάξουν μεταξύ τους ηθοποιούς, σκηνικά, να βοηθήσει ο ένας τον άλλον.
Δεν χρειάζονται πάντα μεμονωμένες στρατηγικές καθώς έτσι δημιουργούνται εχθρότητες γιατί ακριβώς όλοι κλείνονται. Όχι επειδή έχουν κάτι με τον άλλον, αλλά νομίζουν ότι είναι το επίκεντρο και έτσι δημιουργείται ένα κλίμα έπαρσης. Θα μπορούσε να γίνει στα Γιάννενα ένα φεστιβάλ με 7-8 ομάδες. Το έχω προτείνει αρκετές φορές και από τα μέσα ενημέρωσης αλλά δεν νομίζω ότι αυτό ακούγεται. Δεν υπάρχει ανταπόκριση από τις αρχές.
[…]Πιστεύω ότι για το τοπικό επαγγελματικό θέατρο δεν προωθούνται οι ντόπιες δυνάμεις που είναι αρκετές πλέον. Δεν δημιουργούνται υποδομές, δεν νοιώθουν ότι δημιουργούν στην πόλη τους. Οι δημοτικές αρχές έχουν επαναπαυθεί στο γεγονός ότι υπάρχει πληθώρα ερασιτεχνικών ομάδων στην πόλη. Άλλο όμως το ερασιτεχνικό και άλλο το επαγγελματικό θέατρο. Έχει βολέψει τους ιθύνοντες η ύπαρξη πολλών ερασιτεχνικών θιάσων, ώστε να μην κάνουν πραγματικά κάτι πιο σοβαρό. Είναι μια άλλη σοβαρή κουβέντα αυτή».
ΚΑΝΩ ΜΙΑ ΕΥΧΗ
Ολοκληρώνοντας στο σημείο αυτό τις σκέψεις μου με αφορμή την παράσταση της Θεατρικής Ομάδας Δήμου Ζίτσας «Επί Σκηνής» στην Ελεούσα, θα ήθελα να εκφράσω την ευχή– με τη συνεργασία όλων μας (Δήμος Ιωαννιτών, Πνευματικό Κέντρο Δ. Ιωαννιτών, ερασιτέχνες και επαγγελματίες του θεάτρου, αλλά και δημότες/ισσες) και παρά τις αντιξοότητες των περιέργων ημερών που ζούμε- να ευτυχήσουμε του χρόνου τέτοιο καιρό να παρακολουθήσουμε στα Γιάννενα το 1ο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου. Ακούει κανείς;
